3 grudnia 2023
Inkontynencja to dolegliwość, która pojawia się u osób starszych. Objawia się ona nietrzymaniem moczu i niekontrolowanym wydalaniem kału. Choć przybiera ona różne postacie zależnie od przyczyn, a także płci to w każdym przypadku powoduje duży dyskomfort i poczucie wstydu u osoby borykającej się z nią. Poznaj czym jest inkontynencja, co ją powoduje oraz jak pomagać osobom z tą dolegliwością.
Inkontynencja to objaw, który polega na niekontrolowanym wydalaniem moczu i kału. Nie jest chorobą samą w sobie, lecz skutkiem innych schorzeń. Mocz, który jest gromadzony w pęcherzu zatrzymywany jest przez mięśnie Kegla znajdujące się w miednicy. Nietrzymanie moczu następuje wtedy, kiedy sygnał docierający do mózgu o wypełnieniu pęcherza jest zaburzony, a mięśnie na skutek parcia ulegają rozluźnieniu zamiast zaciśnięciu. Statystyczne objaw ten pojawia się dwukrotnie częściej u kobiet niż u mężczyzn.
Przyczyn występowania problemu nietrzymania moczu u osób starszych jest wiele. Dolegliwość ta może być związana z takimi przypadłościami jak na przykład: stwardnienie rozsiane, przewlekłe zaparcia, zapalenie pęcherza moczowego, kamica nerkowa, urazy rdzenia kręgowego oraz nadmierne obciążenia dla mięśni miednicy. W przypadku kobiet może być też spowodowana zmianą położenia macicy oraz menopauzą, natomiast nietrzymanie moczu u starszych mężczyzn może być wynikiem przerostu gruczołu krokowego (prostaty). W przypadku obu płci na powstanie tego objawu może mieć wpływ stosowanie leków wywołujących tego rodzaju niepożądane skutki oraz choroby na tle psychicznym, zaburzenia lekowe, choroba Parkinsona oraz choroba Alzheimera. Na występowanie problemu może mieć również wpływ przyjmowanie dużej ilości używek jak alkohol czy kawa.
Problem nietrzymania moczu u osób starszych zazwyczaj pojawia się powoli i może nasilać się wraz z upływem lat. Nie należy bagatelizować pierwszych, zazwyczaj drobnych sygnałów pojawiającej się dolegliwości. Są nimi na przykład delikatne popuszczanie moczu podczas kaszlu, śmiechu lub kichania. Ta początkowa faza to najlepszy moment, aby udać się z osobą starszą do lekarza w celu ustalenia przyczyny inkontynencji. Opieka i kontrola, a także podjęcie środków w kierunku zapobiegania nietrzymaniu moczu i jego źródłom pomoże uchronić osobę starszą od dalszego zaawansowania problemu.
Opiekunka osób starszych cierpiących na nietrzymanie moczu powinna posiadać kilka ważnych cech. Są to przede wszystkim wyrozumiałość i cierpliwość, a także empatia. Osoby starsze borykające się z problemem nietrzymania moczu często wstydzą się tej dolegliwości, dlatego opiekunka powinna pomóc przede wszystkim w pozbyciu się poczucia wstydu, co ułatwi zadbanie o higienę podopiecznego. Dzięki wsparciu ze strony opiekunki osoba starsza będzie mogła skupić się na codziennych aktywnościach i nie myśleć przesadnie o problemie inkontynencji. Opiekunka powinna też zdecydowanie zachęcać podopiecznego do poddania się szczegółowym badaniom w celu wykrycia źródła problemu, które nieleczone w wielu przypadkach może przynieść ze sobą późniejsze bardzo złe konsekwencje. Osobę starszą z problemem nietrzymania moczu warto przekonać do stosowania pieluchomajtek lub wkładek, dzięki czemu zachowa ona odpowiedni poziom higieny.
Nietrzymanie moczu u osoby starszej można wyleczyć zarówno chirurgicznie, jak i farmakologicznie. Dzięki rozpoznaniu źródła problemu przez lekarza można zlikwidować problem przy pomocy ćwiczeń na wzmocnienie mięśni miednicy lub trenowaniu pęcherza. Lekarz może zalecić choremu leki na nietrzymanie moczu. Są to leki cholinolityczne, których zadaniem jest ograniczenie odczuwania potrzeby wydalania moczu i zwiększenie objętości pęcherza. Leki na nietrzymanie moczu u seniora mogą prowadzić natomiast do powstawania licznych uciążliwych skutków ubocznych, dlatego w przypadku podawania ich podopiecznemu trzeba szczególnie zadbać o odpowiednie dawkowanie.
Problem nietrzymania moczu u osoby starszej pojawia się bardzo często. W przypadku zauważenia niepokojących sygnałów należy udać się z seniorem do lekarza, który ustali źródło problemu i w odpowiednim czasie rozpocznie proces leczenia. Bardzo ważne jest okazanie zrozumienia i wsparcia osobie starszej borykającej się z inkontynencją. Ograniczenie poczucia wstydu pomoże zrzucić niepotrzebny psychiczny balast i dyskomfort utrudniający codzienne funkcjonowanie.
